İthalat Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli – 2

Merhaba değerli LojiBlog okurları;

‘İthalat Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli’ başlıklı devam makalemde konuya dair merak edilenleri sizlerle paylaşmak isterim.

İthalat işlemlerinin sağlıklı organize edilmesi adına, süreçleri kategorize etmekte ve bu çerçevede yapılması gerekenleri, sorumluları ile birlikte belirlemekte fayda bulunmaktadır.

İthalat süreçlerini başlıca üç ana aşamaya ayırabiliriz;

1. Sipariş ve yükleme öncesi yapılması gereken işlemler,
2. Nakliye sürecinde yapılması gereken işlemler,
3. Eşya gelişi ile birlikte yapılması gereken işlemler.

1. Aşama: Sipariş ve Yükleme Öncesi İşlemler;

İthalatın en önemli aşaması olup, işlemlerin hızlı ve sorunsuz gerçekleşmesi adına, bu aşamada iyi bir planlama yapılması gerekmektedir.

• GTİP Tespiti; İlk olarak ithal edilecek eşya cinsine göre GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) belirlenmelidir. GTİP’in doğru tanımlanması; mevzuat zorunluluklarını, gerekli belge ve izinlerin tespit edilmesini ve eşyaya uygulanacak vergileri tespit etmekte en önemli kısımdır.

İthal edilmek istenilen ürüne ait evraklarda çoğu zaman GTİP yer almakla birlikte bu GTİP’ler özensiz olarak verilmekte ve sıklıkla hatalı olabilmektedir. Yurt dışı evraklardaki GTİP doğru dahi olsa, çoğu zaman 6’lı kodla verilmektedir. Fakat eşyaya uygulanacak olan vergiler ve dış ticaret politikası önlemleri açısından 12’li GTİP’in doğru olarak tespit edilmesi bir zorunluluktur.

Bu çerçevede ürünün cins, nevi ve niteliğini belirtir tüm belge ve bilgilerin incelenmesi ve GTİP tespitinin kesinlikle uzman bir gümrük müşaviri tarafından yapılması gerekmektedir.

GTİP ile ilgili yazımıza ulaşmak için TIKLAYINIZ.

• İthalat Belgelerinin Tanzimi ve Belgelerin Kontrolü; Eşyanın ithalat süreçleri ile ithalat sonrasındaki iç piyasa denetimlerinde ihtiyaç duyulacak tüm belgelerin eşya ile uyumlu olacak şekilde temini için, eşyanın göndericisinin (ihracatçı) doğru olarak yönlendirilmesi gerekmektedir.

Evraklarda yapılacak yanlışlıklar ya da gerekli bazı bilgilerin bulunmaması, ithalat sürecini uzatabilmekte, hatta ürün; yapılan yanlışlıktan dolayı yasal mevzuattaki yasak ve kısıtlamalara tabi ürünler kategorisine girmekte ve bu ürünlere uygulanan ilave denetimlere tabi tutulabilmektedir.

Dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli husus da,  ithal edilmek istenilen ürüne ait bazı denetimlerin Gümrük İdaresince bizzat yapılmasına karşın, standardizasyon uygunlukları, insan, bitki, hayvan ve çevrenin korunması tedbirlerine ait bazı denetimlerin diğer kurumlar (TSE-Tarım İl Müdürlüğü vb.) tarafından da yapılabilmesidir. Diğer kurumlarca yapılacak bu denetimlerde kullanılacak olan ürün güvenliği ile ilgili bazı belgelerin ithalattan önce düzenlenmesi, uygunluğun ithalatçı ve gümrük müşaviri bazında kontrol ettirilmesi çok önemlidir. Örneğin ithalatı CE denetimine tabi bir ürün için Declaration of Conformity ve eşyaya ait test raporlarının gönderici firmadan (ihracatçı) tedarik edilmesi zorunludur.  Bu belgenin doğru olarak düzenlendiğinin ithalatçı ve gümrük müşaviri tarafından mutlaka kontrol edilmesi gerekmektedir. Beraberinde bu belge olmadan ithalat işlemine başlanılan bir ürün, gereksiz bir şekilde gümrükte bekleyecek ve hatta belge bulunmamasından dolayı denetimi uygunsuz olarak sonuçlanacağı için eşyanın; mahrece iade, imha veya tasfiye işlemlerine tabi tutulması gibi önlemler gerekecektir.

İthal edilmek istenilen ürün ile ilgili düzenlenmesi gereken bazı belgeler Gümrük İdaresince ya da diğer kurumlarca yapılacak denetimlerde hiç kullanılmayabilir. Fakat ileride oluşabilecek ihtilaflarda; ithalatçının, ihracatçıya karşı olan haklarını korumak amaçlı, bazı test raporlarının da ürün beraberinde mutlaka talep edilmesi gerekmektedir. Örneğin; bazı tekstil ürünlerinin ithali, ürünün içeriğindeki azo renklendiriciler ve azo boyarların oran tespiti açısından denetime tabi tutulmaktadır. Yapılan denetimde yurt dışında düzenlenen test raporuna itibar edilmese dahi ürünün uygunsuz çıkması halinde test raporu, ithalatçının haklarını korumak için kullanılabilecektir.

Hazırlanan belgelerin; ithalat sürecinde rolü olan nakliyeci, gümrük müşaviri, banka vs. tüm tedarikçilerin ihtiyacını karşılayacak nitelikte olduğunun teyidi alınmalı ve hızlıca ulaştırılması sağlanmalıdır.

• Eşyanın Kalite Kontrolü; Teslim şekline de bağlı olarak, mümkünse nakliyecinin teslim almasından önce yapılması önemli bir husustur.

Eşyanın siparişe uygunluğunun tespiti kadar önemli bir diğer konu, mevzuat gereği eşya ve ambalajında bulunması gereken işaretlemelerin doğruluğunun kontrolüdür.

Örneğin, yukarıdaki örnekteki CE denetimine tabi ürün üzerinde marka- model bilgileri ve CE işareti taşıyan etiket bulunması zorunludur.  Ürün üzerinde bu etiketin bulunmaması yine yukarıda bahsedilen sıkıntılarla karşı karşıya kalınmasına neden olacaktır.

• Sigorta; eşya ile ilgili tüm süreç boyunca oluşabilecek bütün risklerin güvence altına alınması son derece önemli diğer bir kısımdır.

Kaza, hırsızlık, yangın ve doğal afetlerde oluşacak maddi kayıp riski dışında, oluşacak imalat, tedarik süreç aksamaları da telafisi zor durumlarla karşı karşıya bırakabilmekte olup, tedbirli ve kriz senaryolarına hazır olmak gerekmektedir.

Eşyanın sigorta giderleri anlaşmaya göre ihracatçı ya da ithalatçı tarafından karşılanabilmektedir. Bu durum, eşyanın gümrük vergisi ödemeye mahsus kıymetini, dolayısıyla eşya ile ilgili ödenmesi gereken vergileri etkileyeceğinden ithalat evraklarının; sigorta ücretini kimin karşıladığını açıkça ortaya koyar şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.

İthalat yapan firmaların yıllık olarak “Nakliyat Emtia Abonman Sigorta Poliçesi”ni sigorta acentelerine düzenletmeleri oluşabilecek zararlarının önüne geçilmesi açısından oldukça önemlidir.

2. AŞAMA: Nakliye Sürecinde Yapılması Gerekenler

Eşyanın nakliyeci tarafından teslim alınması ve yola çıkmasıyla birlikte, gümrük işlemlerinin hızlı ve uygun maliyetlerle yönetilebilmesi adına;

• Gönderici tarafından düzenlenen fatura, çeki listesi, varsa eşyaya ait test raporları ve diğer yükleme belgeleri
• Banka tarafından düzenlenen transfer bildirim formları ve transfer dekontları
• Nakliyeci tarafından düzenlenen ordino

gibi tüm gerekli belgelerin, gümrük müşavirine ulaştırılması ve ithalat beyannamesi hazırlanarak kontrollerinin sağlanması gerekmektedir.

Bu sayede nakliyeci tarafından Özet Beyan işlemlerinin sonuçlanması ile birlikte, gümrük ithalat işlemlerine hızlı bir şekilde başlanacaktır.

3. AŞAMA: Eşya Gelişi İle Yapılması Gerekenler

• Gümrük ve Antrepo İşlemleri; Eşyanın Gümrük gözetimi altında bir liman veya antrepoya gelmesi ile birlikte, gümrük müşaviri tarafından, ithalat işlemlerinin mevzuat hükümlerine uygun şekilde hızlıca tamamlamak üzere, varsa ihtisas gümrük idarelerine ve anlaşmalı olunan antrepolara sevki yapılmalıdır.

• Vergi ve Lokal Masraf Ödemeleri; eşyanın ithalatından doğan vergi ve diğer ödemelerinin eşya gelişi ile birlikte hazır edilmesi de diğer bir önemli konudur.

• İç (dahili) Nakliye; eşyanın gümrük prosedürlerinin tamamlanıp, serbest dolaşıma girişi ile birlikte, fabrika, mağaza, depoya kadar sevkinin organizasyonu planlanmalıdır.

• Maliyet Hesaplaması; sevkiyat konusu her bir eşyanın ayrı ayrı vergi ve maliyetleri olabileceğinden, tüm gider kalemlerinin GTİP, hatta artikel bazında dağıtılması ve buna göre hesaplanması gerekmektedir.

• Arşiv; yasal mevzuat gereği zorunluluk olan, ayrıca ileride doğabilecek ihtilaflar, soruşturmalar ve iç piyasa denetimleri için ithalat ile ilgili tüm evrakların arşivi eksiksiz alınmalıdır.

Sonuçta, eşyanın siparişinden teslimine kadarki tüm ithalat süreçleri ve sürecin sorumluları olan nakliyeci, banka, finans ekibi, antrepo, gümrük müşaviri gibi tüm aktörlerin aynı dili konuşarak, iyi bir ekip olmasının sağlanması görevi de ithalatçı firmanın dış ticaret yetkililerine düşmektedir.

İthalat süreçlerini hassas bir şekilde planlayıp ve sürecin tüm bu aktörlerini organize ettikten sonra, eşyalarınızın hızlı ve uygun maliyetlerde teslimi sağlanacak, siz de keyifli bir ithalat sürecini yönetmiş olacaksınız.

Sektörel mevzuata dair soru ve görüşlerinizi bizlerle paylaşmak için bize yazabilirsiniz.

Emine AVSEVEN

İthalat Müdürü – Asset Grup