İki ülke arasındaki ticarette uygulanacak kurallar, o iki ülke arasında bir tercihli ticaret anlaşması veya başka bir ekonomik entegrasyon olup olmadığına göre değişkenlik göstermektedir.

Bir eşyadan alınacak gümrük vergilerinin hesaplanmasında ve eşyanın tabi olduğu menşe esaslı ticaret politikası önlemlerinin, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklerin belirlenmesinde eşyanın menşei büyük önem arz etmektedir.

İki ülke arasında ticarete konu edilen bir mal, bu ülkeler arasındaki ticarette geçerli olan kuralları karşılıyorsa, tercihli muameleden yararlanılmak istenmesi halinde, bu durumu ispatlayan bazı belgelerin düzenlenmesi gerekir. Bu belgeler, ticarette geçerli olan kuralların niteliğine göre, menşe ispat veya dolaşım belgesi olarak adlandırılır.

Türkiye dış ticaret işlemlerinde Avrupa Birliği ile kurulmuş olan Gümrük Birliği ve çeşitli ülkelerle aramızdaki tercihli ticarete ilişkin anlaşmalarile belirlenen ticaret kurallarının uygulandığı durumlarda, eşyanın bu kurallara uygun olduğunu göstermek için düzenlenen menşe ispat ve dolaşım belgeleri kullanılmaktadır.

İthalatta uygulanacak gümrük vergisi oranları, ticaret yapılan ülkeye veya eşyanın hangi ülke menşeli olduğuna göre değişmektedir. İthalat sırasında indirimli gümrük vergisi oranının uygulanması veya hiç gümrük vergisi alınmaması için, ihracatçı ülkede düzenlenmiş olan menşe ispat veya dolaşım belgesinin ibraz edilmesi gereklidir.