Türkiye – ABD Ticari İlişkileri

Türkiye – ABD Ticari İlişkileri

ABD dünyanın en önemli pazarlarından biridir. Ülke, dünyanın en büyük ithalatçısı olma özelliğinin dışında, dünyanın en büyük doğrudan yabancı sermaye kaynağı konumu ile hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin yöneldiği bir hedef pazardır. Aynı zamanda Çin’den sonra dünyanın 2. büyük eşya ihracatçısı konumundadır. ABD ekonomisi, dünya ekonomisini birebir etkileme gücüne sahip olması nedeniyle de dünyada önemli ve belirleyici bir ekonomidir.

2015 yılında ABD’nin ihracatı bir önceki yıla göre %7,1 oranında düşmüş ve 1.504,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. İthalatı ise bir önceki yıla göre %1,6 oranında düşerek 2.308,7 milyar dolar olmuştur. Bu durum 2015 yılında dış ticaret açığının da bir önceki yıla göre artışına sebep olmuştur. ABD’nin 2015 yılında dış ticaret açığı 804,1 milyar dolardır. Toplam dış ticaret hacmi ise 3.813,3 milyar dolar seviyesindedir.

ABD, Çok Taraflı Serbest Ticaret Anlaşmaları’nın yanı sıra, 20 ülke ile imzaladığı Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında çalışır.

GTS – Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi, UNCTAD/GATT çerçevesinde gelişmekte olan ülkelere gelişmiş ülkeler tarafından sağlanan bir dizi tarife tavizini ifade etmektedir. ABD, GTS kapsamında 126 ülkeye yaklaşık 4.980 kalem malın ithalinde gümrük muafiyeti uygulamaktadır.

Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi altında ABD ithalatçısı Türk menşeili ürünler için düşük vergi öder, Türk ihracatçısı için rekabet üstünlüğü sağlar.

Yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları bulunmaktadır.

ABD Anti-damping uygulamalarına en fazla olan ülkelerden biridir. Anti Damping ve Telafi Edici Vergiler 5’er yıllık dönemlerle uygulanır.

İşaretleme ve menşe ülke konusunda ABD Gümrük Kanunları, , dışarıda üretilerek ithal edilen her malın görülebilir bir yerinde İngilizce, okunur ve kalıcı olarak geldiği ülkenin adının yazılmasını öngörmektedir. ABD Gümrük Kanunları Gümrük İdaresine gelen mallar, gerektiği şekilde markalanmamışsa gümrük değerinin %10’u oranında cezaya tabidir.

Uluslararası ticaret açısından bakıldığında, ABD özellikle sermaye ve teknoloji yoğun mallarda karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olup, başlıca ihraç kalemleri de bu mallardan oluşmaktadır.

ABD ile aramızda Gümrük Birliği veya Serbest Ticaret Anlaşması benzeri bir anlaşma olmadığından, ithal edilen ürünler için İthalat Rejim Kararında öngörülen gümrük vergisi ve ilave gümrük vergilerinin tamamı tahsil edilmektedir.

ABD 2015 yılı itibariyle ülkemizin en önemli 5. ihraç pazarı konumundadır. Anılan ülkeye ihracatımızın toplam ihracatımız içerisindeki payı % 4,4’tür. Ülkemizin ABD’ye ihracatı genel olarak artış eğilimindedir. İhracatımız 2015 yılı itibariyle 6,3 milyar dolara ulaşmıştır. Diğer taraftan, ABD’den ithalatımız bir önceki yıla göre yaklaşık %13 azalarak 11,1 milyar Dolara düşmüştür. Türkiye, 2015 yılı verilerine göre, ABD’nin ihracatında % 0,6’lik payıyla 27. sırada yer almaktadır.

Türkiye – ABD ihracat oranlarına baktığımızda; 2015 yılında ABD’ye ihracatımız bir önceki yıla göre %0,9 oranında artış göstererek 6,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Ülkemizden ABD’ye en çok demir-çelik ürünleri ile otomotiv aksam ve parçaları ihraç edilmektedir. Tekstil & hazır giyim, tarım & gıda, makine ve hava taşıtları ile bunların aksam ve parçaları da ABD’ye ihraç ettiğimiz diğer önemli ürün gruplarıdır.

20161208_ABD002

Türkiye – ABD ithalat oranlarına baktığımızda; Türkiye’nin 2015 yılında ABD’den gerçekleştirdiği ithalat bir önceki yıla göre %12,6 azalma ile 11,1 milyar dolar olmuştur. Helikopterler, uçaklar, uzay araçları (uydular dahil), pamuk,  dozlandırılmış ilaç, turbojetler, turbopropellerler ve diğer gaz türbinleri, tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet ve cihazlar, kağıt, karton, soya fasulyesi, binek otomobiller, pirinç, telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar 2015 yılında ABD’den ithalatımızın arttığı ürün gruplarındandır.

20161208_ABD003

4